Waarom Professionele fotografen niet gratis kunnen werken
Beste potentiële klant,
Als u naar deze pagina bent doorverwezen dan hebt u waarschijnlijk een fotograaf gevraagd of u gratis (of tegen een minimale vergoeding) gebruik mag maken van zijn foto’s.
Als professionele fotografen, ontvangen we regelmatig verzoeken voor gratis fotomateriaal. In een volmaakte wereld zou ieder van ons met alle plezier positief op willen reageren op zo’n verzoek en assistentie verlenen, zeker bij projecten die betrekking hebben op gebieden zoals onderwijs, maatschappelijke kwesties, en het behoud van natuurlijke hulpbronnen. U mag best weten dat we in veel gevallen zouden willen dat we de tijd en middelen hadden om meer te doen dan alleen maar foto’s op te sturen.
Helaas, de realiteit van het leven is dat we zelden in staat zijn om te reageren, en als we reageren zijn onze antwoorden doorgaans beknopt en zakelijk, en vertolken onvoldoende de achterliggende beweegredenen.
Omstandigheden verschillen per situatie, maar we zien een aantal terugkerende thema’s. Wij hebben die thema’s hieronder uitgewerkt met als doel om onze bedoelingen duidelijk aan u over te brengen, en hopelijk misverstanden te voorkomen of onbedoeld enige kwade wil te veroorzaken.
Lees a.u.b. de volgende uiteenzetting in de constructieve geest waarop het door ons is bedoeld. We hopen dat wanneer u dit hebt gelezen, wij verder met u kunnen spreken over uw vraag en tot een wederzijds vruchtbare samenwerking kunnen komen.
Foto’s zijn onze bestaansmiddel
Met het maken van afbeeldingen voorzien we in ons levensonderhoud. Als we onze afbeeldingen gratis weggeven, of we besteden te veel tijd aan allerlei verzoeken om gratis foto’s, komt er geen brood meer op de plank.
Wij ondersteunen wel degelijk goede doelen met afbeeldingen
De meesten van ons doneren wel degelijk foto’s, en soms meer dan dat, om daarmee bepaalde doelen te ondersteunen. In veel gevallen hebben wij zelf direct deelgenomen aan de projecten die we van afbeeldingen voorzien, of wij hebben wij al eerder een persoonlijke relatie met sleutelpersonen opgebouwd die betrokken zijn bij een nieuw initiatief. Met andere woorden, ieder van ons kan en levert al afbeeldingen zonder compensatie, maar het gebeurt selectief.
Wij hebben tijdsbeperkingen
Het maken van de sprong van een selectieve vorm van ondersteuning naar het positief reageren op elk verzoek die we krijgen voor gratis foto’s, is praktisch gezien gewoon weg niet haalbaar. Al is het alleen vanwege de enorme hoeveelheid tijd dat nodig is om op elk verzoek te reageren, verdere correspondentie te voeren, het voorbereiden en versturen van bestanden, en afsluitend een terugkoppeling om te zien hoe onze foto’s zijn gebruikt, wat de doelstellingen waren, en om te zien of die doelstellingen wel of niet zijn gerealiseerd. Het kost veel tijd om te reageren op verzoeken, en onze tijd is altijd schaars.
Het excuus “we hebben geen geld” is vaak moeilijk te doorgronden
De belangrijkste reden die in bijna alle verzoeken om gratis foto’s wordt aangedragen is het hebben van een beperkt budget, hetgeen betekent dat de aanvrager een gebrek aan middelen bepleit.
Dergelijke verzoeken zijn vaak afkomstig van organisaties die over veel contante middelen beschikken, ongeacht of ze beursgenoteerd zijn, overheid of semi-overheidsorganisaties, of NGO’s (niet-gouvernementele organisaties). Vaak hoef je niets meer te doen dan simpelweg in openbare bronnen of in jaarverslagen te kijken om te zien dat de betrokken instelling toegang heeft tot aanzienlijke financiële middelen, zeker over meer dan genoeg middelen beschikt om fotografen een redelijke vergoeding te betalen wanneer zij daarom vragen.
Tot overmaat van ramp, en helaas gebeurt dit regelmatig, zien we gebeuren dat van alle partijen die betrokken zijn bij een project of een bijzondere initiatief, de fotografen als enigen worden gevraagd om voor te niets werken. De overige partijen worden wel betaald.
Met dit in gedachte kunt u zich misschien wel voorstellen dat we ons vaak gekleineerd voelen als iemand zegt: “we hebben geen geld.” Dergelijke claims kunnen door deze ervaringen overkomen als een cynische truc, met als doel te profiteren van goedgelovige mensen.
Wij hebben echte budgettaire beperkingen
Op enkele uitzonderingen na is fotografie niet een erg winstgevend beroep. We hebben met name voor deze richting gekozen vanwege de passie die we hebben voor visuele communicatie, beeldende kunst, en de onderwerpen waarin wij gespecialiseerd zijn.
De aanzienlijke toename van foto’s die beschikbaar komen via het internet over de afgelopen jaren, in combinatie met verlaagde budgetten van veel inkopers van fotomateriaal, betekent dat onze reeds lage inkomens onder nog meer druk komen te staan.
Daarnaast vergt het vak van professionele fotograaf aanzienlijke financiële investeringen.
Ons beroep vergt per definitie veel apparatuur. We moeten regelmatig investeren in camera’s, lenzen, computers, software, opslagapparatuur, en andere zaken aanschaffen. Ook onze apparatuur gaat wel eens kapot en moet worden gerepareerd. We moeten back-ups maken van al onze gegevens, want zelfs een verkeerd geplaatste kopje koffie kan letterlijk jaren werk verwoesten. Voor ieder van ons geldt dat we blijvend moeten investeren in essentiële hardware en software, enkele duizenden euro’s per jaar, als wij bij willen blijven met de nieuwste technologieën en technieken.
Daarnaast vormt het reizen een wezenlijk deel van onze activiteiten. We moeten veel geld uitgeven aan vervoer, accommodatie en andere reis-gerelateerde kosten.
En natuurlijk, en waarschijnlijk het allerbelangrijkste, er staat substantieel bedrag in verband met de tijd en ervaring die we hebben geïnvesteerd om onszelf te bekwamen in hetgeen we doen, evenals de persoonlijke risico’s die we vaak nemen. Het nemen van een kiekje vergt misschien alleen maar een druk op de knop van een camera, maar het creëren van pakkende afbeeldingen vereist vaardigheid, ervaring en beoordelingsvermogen.
Alles bij elkaar genomen hebben we zeker begrip en sympathie voor budgettaire beperkingen, maar vanuit een praktisch oogpunt kunnen we het ons niet veroorloven om iedereen te subsidiëren die er om vraagt.
Naamsvermelding betekent niet veel
Een standaard aanbieding in vrijwel elk verzoek die men vanwege budgettaire beperkingen doet voor gratis foto’s, is de belofte van naamsvermelding en zichtbaarheid (“exposure”), in de vorm of een watermerk, een koppeling naar een website, of misschien zelfs een speciale vermelding, als vorm van tegenprestatie in plaats van een commerciële vergoeding.
We hebben op twee punten hier grote moeite mee.
Ten eerste, het krijgen van naamsvermelding is geen compensatie. We hebben immers de afbeelding gemaakt, dus is naamsvermelding vanzelfsprekend. Het is een recht en niet iets waarvan we slechts mogen hopen dat iemand zo vriendelijk is om ons dat te gunnen.
Ten tweede, naamsvermelding betaalt geen rekeningen. Zoals we hopelijk al voldoende in de voorgaande alinea’s hebben duidelijk gemaakt, werken we hard voor het geld dat we nodig hebben om te kunnen investeren in onze fotografische apparatuur, aanverwante zaken en om onze zakelijke kosten te kunnen dekken. Daar boven op moeten we ook nog genoeg verdienen voor basisbehoeften zoals voedsel, huisvesting, vervoer, enz.
In het kort, het krijgen van naamsvermelding voor een afbeeld die wij hebben gemaakt is een vanzelfsprekenheid, en geen compensatie. Naamsvermelding is geen vervanging voor betaling.
“Je bent de enige fotograaf die onredelijk doet”
Wanneer we wel de tijd nemen om te reageren op verzoeken van mensen / organisaties om gratis foto’s, dan verlaagt de dialoog zich helaas wel eens tot een geprikkelde reactie naar ons, waarin wordt beweert dat alle andere fotografen waar deze persoon / organisatie mee heeft gewerkt dol gelukkig waren met de kans om hun foto’s gratis aan te bieden, en op de één of andere manier zijn wij “de enige fotograaf die onredelijk doet”.
Wij weten dat dit niet waar is.
We weten ook dat een redelijke en bekwame fotograaf niet zou instemmen met onredelijke voorwaarden. We houden wel rekening met het feit dat sommige onervaren fotografen, of mensen die toevallig een eigen camera hebben, wel degelijk kunnen afspreken om voor niets te werken, maar zoals men zegt: “Je krijgt waar je voor betaalt.”
Terugkoppelen s.v.p.
Een andere ervaring die we met elkaar delen, is dat wanneer we toch foto’s gratis weggeven, we vrijwel nooit updates krijgen, feedback of een andere vorm van terugkoppeling ontvangen, zoals een bericht om ons te laten weten hoe het evenement of project is gegaan, welke doelen wel of niet zijn bereikt, en of onze foto’s wel of geen effect hebben gehad.
Maar al te vaak krijgen we niet eens een antwoord op de e-mails die wij sturen, tot, uiteraard, iemand een volgende keer weer gratis foto’s wil.
In die gevallen waar we wel afspreken om gratis iets voor u te doen, neem dan op z’n minst de moeite om terug te koppelen, en laat ons weten hoe het ging. Een beetje meer attentie draagt direct bij tot het vergroten van onze bereidheid om bij een toekomstig project weer nieuwe beelden aan te leveren.
Tot slot
Wij hopen dat u door de voorgaande uitleg begrijpt waarom de desbetreffende fotograaf u naar deze pagina heeft doorverwezen. We zijn allemaal toegewijde professionals, en we zouden graag tot een wederzijds vruchtbare samenwerking met u willen komen.